Η ιστοσελίδα περιέχει δημοσιεύσεις κειμένων και ιστορικών πηγών που αφορούν την ιστορία της Αρκαδίας, κυρίως τις περιοχές της Γορτυνίας και του Μαινάλου, καθώς επίσης και ορισμένες ερασιτεχνικές ιστορικές μελέτες γενικότερου ενδιαφέροντος.

Η Εποχή του Χαλκού στο Αιγαίο


Ακολουθεί ένα χρονολόγιο με επίκεντρο την Εποχής του Χαλκού στο Αιγαίο, ακολουθώντας κατά βάση το Πάριο Χρονικό.

100000-10000 π.Χ.
Παλαιολιθική εποχή. Κατοίκηση σπηλαίων, διάσπαρτα ευρήματα εργαλείων και σκελετών σε διάφορα σημεία του ελλαδικού χώρου. Στο τέλος της εποχής συνέβησαν κλιματολογικές αλλαγές στον ευρωπαϊκό χώρο με την εξαφάνιση των παγετώνων και τα επακόλουθα της στον χάρτη και την μετακίνηση των ανθρώπων. Ενδεικτικά σύμφωνα με τη σύγχρονη επιστήμη ο εξελιγμένος άνθρωπος (
Homo sapiens) πρωτοεμφανίζεται στην Ανατολική Αφρική το 195,000 π.Χ., το 70,000 π.Χ. εμφανίζεται το γονίδιο που σχετίζεται με το λόγο, ο τύπος Cro-Magnon μεταναστεύει στην Ευρώπη γύρω στο 40,000 π.Χ., ο ευρασιάτης Homo neanderthalensis εξαφανίστηκε ή απορροφήθηκε οριστικά γύρω στο 25,000 π.Χ., το γονίδιο που σχετίζεται με το λευκό χρώμα του δέρματος των σύγχρονων Ευρωπαίων εξελίχθηκε οριστικά το 12,000 π.Χ. Ο πολιτισμός ουσιαστικά αρχίζει τη Νεολιθική Εποχή από το 10,000 π.Χ. με την ανάπτυξη οικισμών και την «Αγροτική Επανάσταση» 8500-7000 π.Χ. στα γόνιμα και σχετικά πυκνοκατοικημένα εδάφη της Μεσοποταμίας και του Νείλου. Τα μεγάλα ποτάμια της Ινδίας και της Κίνας αποτέλεσαν επίσης κέντρα πολιτισμού και πληθυσμιακής συγκέντρωσης, ανεξάρτητα από τη Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή. Οι πρωτόγονοι και νομαδικοί λαοί που κινούνταν σε μεγάλες ζώνες του πλανήτη άργησαν πολύ να γνωρίσουν τα αγαθά του πολιτισμού και με την πληθυσμιακή τους αύξηση δημιούργησαν πάντοτε σημαντικές ανακατατάξεις. Επανερχόμαστε στον ελλαδικό χώρο.

6900-6400 π.Χ.
Προκεραμική Νεολιθική περίοδος. Οικισμοί στη Θεσσαλία και στην ηπειρωτική χώρα. Ενασχόληση με γεωργία, κτηνοτροφία και ψάρεμα. Εξημέρωση σκύλου. Ενδεχόμενη ανάπτυξη ναυτιλίας, θραύσματα οψιανού λίθου της Μήλου βρίσκονται σε διάφορες περιοχές του Αιγαίου και της ηπειρωτικής Ελλάδας. Αυτό αμφισβητείται καθότι η σύγχρονη ακτογραμμή του Αιγαίου μπορεί να είχε πάρει τη οριστική μορφή της από το 7000 π.Χ. έως το 4000 π.Χ. με την σταδιακή αύξηση του επιπέδου της θάλασσας κατά τη μεταπαγετωνική περίοδο . Κατά την ακμή της τελευταίας εποχής των παγετώνων (16000 π.Χ.) τα επίπεδα της θάλασσας ήταν 130 μέτρα πιο χαμηλά και υπήρχαν αρκετές πεδιάδες στο βόρειο Αιγαίο εκεί που είναι σήμερα θάλασσα, καθώς και ίσως η Μήλος και άλλες Κυκλάδες επικοινωνούσαν με την ξηρά. Η θεωρία αυτή ενισχύει τις περί κατακλυσμών αρχαίες παραδόσεις.

6400-5800 π.Χ.
Αρχαιότερη Νεολιθική περίοδος. Δημιουργική περίοδος με οικισμούς στη Δυτική Μακεδονία, τη Θεσσαλία, Αττική, Κόρινθο και Αργολίδα. Μικρά χωριά με γεωργία και κτηνοτροφία. Εμφάνιση κεραμικής.

5800-4800 π.Χ.
Μέση Νεολιθική περίοδος ακμής και ανάπτυξης. «Πολιτισμός» Σέσκλου Θεσσαλίας από Σπερχειό στο Νότο έως Αλιάκμονα στο Βορρά. Στη Πελοπόννησο στη Λέρνα και στο Φράγχθι της Αργολίδας και στη Νέα Νικομήδεια της Δυτικής Μακεδονίας. Το τέλος της Μέσης Νεολιθικής σηματοδοτείται από ερήμωση και εγκατάλειψη. Το 5000 π.Χ. ο πληθυσμός της Βαλκανικής υπολογίζεται σε 250,000

4800-3200 π.Χ.
Νεότερη Νεολιθική ή Χαλκολιθική περίοδος. Πολιτισμός πολύ διαφορετικός της προηγούμενης περιόδου. Σκοτεινότερα χρώματα στα αγγεία, εμφάνιση σπειροειδών και μαιανδροειδών μοτίβων. Κέντρα με αλλεπάλληλους περιβόλους βρέθηκαν στη Θεσσαλία, Δράμα και Κυκλάδες. Το 3100 π.Χ. χρονολογούνται παγκοσμίως τα πρώτα επίσημα κρατικά θρησκευτικά κείμενα και ιερατείο στην Αίγυπτο. Η μόδα σταδιακά θα εξαπλωθεί παντού. Στη Μεσοποταμία πρωτοαναπτύχθηκαν οι πόλεις-κράτη, η πολιτική δύναμη, η γραφή, η γραφειοκρατία, οι στρατοί, το εμπόριο κλπ. Οι Πυραμίδες χρονολογούνται από το 2500 π.Χ.

3200-1900 π.Χ
Πρώιμη Εποχή Χαλκού. Το 3000 π.Χ. ο πληθυσμός της Βαλκανικής υπολογίζεται σε 2,000,000. Στην ελληνική περιοχή αναπτύσσονται αρχικά ανεξάρτητα τρεις πολιτισμοί ο Πρωτοελλαδικός (Πελοπόννησος και Στερεά Ελλάδα), ο Πρωτοκυκλαδικός και ο Πρωτομινωικός στη Κρήτη. Εμφάνιση κεραμικού τροχού περίπου το 2700 π.Χ. Το 2100-1900 π.Χ. υπολογίζεται η θεωρητική εμφάνιση ή ανάδειξη των Πρωτοελλήνων στη νότια Βαλκανική που διέθεταν άλογα και μία ιδιόμορφη αγγειοπλαστική τεχνική. Ο λεγόμενος Μινωικός πολιτισμός είχε την πρωτοκαθεδρία στην αρχή. Άγνωστης προέλευσης θεωρείται σήμερα η μη αποκρυπτογραφημένη Γραμμική Α’ με παλαιότερη εμφάνιση από το 1900 π.Χ. και κατά συνέπεια ο Πρωτομινωικός πολιτισμός.

1900-1600 π.Χ.
Μέση Εποχή Χαλκού. Συνεχίζεται η παράλληλη ανάπτυξη των τριών ανεξάρτητων πολιτισμών. Το 1700 π.Χ. συνέβη μια πρόσκαιρη καταστροφή των Μινωικών κέντρων (σεισμός ή εισβολή από ανατολικά) που επανέκαμψαν όμως αργότερα. Εποχή της θαλασσοκρατίας των Μινωιτών του πρώτου μεγάλου Αιγιακού Πολιτισμού. Εμπόριο σε όλη τη Μεσόγειο και εκπληκτικής ομορφιάς καλλιτεχνικά δημιουργήματα.



1628-1600 π.Χ.
Τοποθετείται η τεράστια έκρηξη του ηφαιστείου Θήρας που οδήγησε στη βύθιση μέρους του νησιού. Καταστροφικές συνέπειες για τις ακτές του Αιγαίου και τα Μινωικά κέντρα. Οι συνέπειες κράτησαν αρκετά χρόνια με κλιματικές αλλαγές, μεταναστεύσεις πληθυσμών, πτώση εμπορίου, καταστροφή παραγωγής κλπ. Η σωστή χρονολόγηση είναι κλειδί για την εξήγηση της αιγιακής προϊστορίας. Αναφορές σε όλους τους αρχαίους λαούς και σύγχρονες επιστημονικές αποδείξεις για το μέγεθος της καταστροφής. Οι ελληνικοί μύθοι της Τιτανομαχίας και της Ατλαντίδας ίσως σχετίζονται με αυτή την εξέλιξη. Κινέζικες πηγές του 1618 π.Χ. αναφέρουν «κίτρινη ομίχλη, σκοτεινό ήλιο, μετά τρεις ήλιους!, παγετό τον Ιούλιο, πείνα και μάραμα των 5 δημητριακών». Οι ορατές επιδράσεις στην Κίνα δείχνουν το μέγεθος των συνεπειών στη Μεσόγειο. Οι βιβλικές παραδόσεις για καταστροφές αποδίδονται σε αρκετά μεταγενέστερη περίοδο, οι αιγυπτιακές πηγές είναι περιορισμένες και συνδυάζονται με αναταραχή στην περιοχή. Μιλάνε για θύελλες, καταιγίδες και κλιματικές αλλαγές, για καταστροφές, και μία αρκετά μεταγενέστερη επιγραφή για έναν Φαραώ που έφερε τέλος στο χάος και το σκοτάδι. Την εποχή αυτή συνέβη και η εισβολή των πάνοπλων (εισήγαγαν τόξα, άλογα και άρματα) Υξώς στην Αίγυπτο από την Ανατολή που εγκαθίδρυσαν και δική τους δυναστεία (1620-1534 π.Χ.) μέχρι που εκδιώχθηκαν.

1600 π.Χ.
Αρχή Ύστερης Εποχής Χαλκού. Ο Μυκηναϊκός πολιτισμός αρχίζει να επιβάλλεται δυναμικά σε όλο το Αιγαίο. Εποχή των Αχαιών (αναφέρονται με αυτό το όνομα σε χετιτικό κείμενο του 1340 π.Χ.) με μεγάλη στρατιωτική και ναυτική ισχύ πλέον. Πρώτη ξεκάθαρα ελληνική γραφή η Γραμμική Β’ που σχετίζεται με την Α’ και θεωρητική έναρξη της ελληνικής ιστορίας. Οι Αιγύπτιοι (από 2200 π.Χ.), οι Σουμέριοι (από 2200 π.Χ.) και οι Χετταίοι (από 1600 π.Χ.) έχουν ήδη συστήσει τις αυτοκρατορίες τους στην περιοχή. Οι Αχαιοί φαίνεται πως είχαν συμμαχίες αλληλοεξαρτώμενων ηγεμόνων. Οικοδομούνται τα μεγάλα οχυρωματικά ανάκτορα (περίπου 1400 π.Χ.) στις Μυκήνες, την Τίρυνθα, τη Μιδέα, την Πύλο, την Αθήνα, τη Θήβα, την Ιωλκό και αλλού. Αχαϊκή δυναστεία εγκαθίσταται οριστικά και στην Κνωσό. Από την εποχή αυτή πάνω κάτω αρχίζουν οι ιστορικές καταγραφές των αρχαίων Ελλήνων. Ακολουθούμε το αθηνοκεντρικό αλλά αρχαίο (264/263 π.Χ.) Πάριο Χρονικό προσπαθώντας χοντρικά να συνδέσουμε και τους ήρωες των άλλων περιοχών με τους χρόνους των αντίστοιχων Αθηναίων.

1582 π.Χ.
Ο Ακταίος ήταν ο πρώτος γηγενής βασιλιάς της Αττικής, έδωσε το όνομά του στη χώρα του: Ακταία < Ακτική < Αττική. Ο Κέκροπας βασίλευσε στην Αθήνα. Θεωρείται ο ιδρυτής της
λατρείας του Δία Υπάτου και της Πολιάδας Αθηνάς.




1574 π.Χ.
Ο Δευκαλίων γιος του Προμηθέως και της Πρόνοιας βασίλευσε στην Λυκώρεια, κοντά στον Παρνασσό, όταν ο Κέκροπας βασίλευε στην Αθήνα.

1532 π.Χ.
Έγινε η μυθική δίκη στην Αθήνα μεταξύ του Άρεως και του Ποσειδώνος, υπέρ του υιού του Αλιρροθίου, ο τόπος εκλήθη Άρειος Πάγος, όταν ο Κραναός βασίλευε στην Αθήνα.

1529 π.Χ.
Έγινε ο κατακλυσμός του Δευκαλίωνος και της Πύρρας. Ο Δευκαλίων έφυγε από την Λυκώρεια στην Αθήνα στον Κραναό, ίδρυσε το ιερό του Ολυμπίου Διός και θυσίασε για την σωτηρία του, όταν ο Κραναός βασίλευε στην Αθήνα. Η ιστορία του συνδέεται με το μαντείο των Δελφών και τον Δία. Η λατρεία του Απόλλωνα συνδέθηκε αργότερα με το μαντείο.

1522 π.Χ.
Ο Αμφικτύων του Δευκαλίωνος βασίλευσε στις Θερμοπύλες συγκέντρωσε αυτούς που κατοικούσαν γύρω από το ιερό και τους ονόμασε Αμφικτύονες.
Ο Αμφικτύων βασίλευε και στην Αθήνα.

1521 π.Χ.
Ο Έλλην του Δευκαλίωνος βασίλευσε στην Φθιώτιδα, Έλληνες ονομάστηκαν όσοι προηγουμένως καλούνταν Γραικοί, όταν ο Αμφικτύων βασίλευε στην Αθήνα. Ο Έλλην, ο οποίος ήταν γιος του Δευκαλίωνα και της Πύρρας, απέκτησε τον Αίολο, τον Δώρο και τον Ξούθο. Ο Αίολος και ο Δώρος μαζί με τους γιους του Ξούθου, τον Αχαιό και τον Ίωνα, αποτέλεσαν τους γενάρχες των κυριότερων ελληνικών φυλών. Επίσης γιος του Έλληνος θεωρείται και ο Ορεσθέας γενάρχης των Λοκρών της Αιτωλίας. Από τις αδερφές του Έλληνος με το Δία γεννήθηκε ο Γραικός από την Πανδώρα, οι Μακεδνός και Μάγνης από τη Θύια, και ο Αέθλιος των Ηλείων από την Πρωτογένεια. Δηλαδή γύρω από την αμφικτιονία και τους απογόνους του μυθικού Έλληνα συνδέονται σιγά σιγά όλα τα ελληνικά φύλα.

1519 π.Χ.
Ο Κάδμος του Αγήνορος έφτασε στην Θήβα και έκτισε την Καδμεία, όταν ο Αμφικτύων βασίλευε στην Αθήνα. Ο Κάδμος ήταν πρίγκιπας της Τύρου της Φοινίκης και αδερφός του Κίλικα, του Φοίνικα και της Ευρώπης. Ο Κάδμος και η Αρμονία είχαν γιο τον Πολύδωρο πατέρα του Λάβδακου γενάρχη των Λαβδακιδών βασιλέων της Θήβας. Ο Κάδμος συνδέεται με τη Σαμοθράκη και την πανάρχαια λατρεία των Καβείρων και με την Θάσο, και τελικά κατέληξε στην Ιλλυρία.



1511 π.Χ.
Ο Δαναός κατασκεύασε πλοίο πενήντα κουπιών και έπλευσε από την Αίγυπτο στην Ελλάδα. Οι θυγατέρες του Δαναού .. και .. Ελίκη και Αρχεδίκη κληρώθηκαν μεταξύ των υπολοίπων και ιδρύσαν το ιερόν της Λινδίας Αθηνάς της Ρόδου όταν ο Εριχθέας βασίλευε στην Αθήνα. Ο Δαναός είχε δίδυμο αδερφό τον Αίγυπτο και πατέρα τον βασιλιά της Αιγύπτου Βήλου, είχε οριστεί βασιλιάς της Λιβύης και ίδρυσε το ιερό του Άμμωνος Διός. Εκδιώχθηκε από εκεί και αναγνωρίστηκε ως βασιλιάς του Άργους αποδεικνύοντας συγγένεια με την Ιώ και τον μυθικό βασιλιά Ίναχο. Έτσι έχουμε μια σειρά από ήρωες που κινούνται μεταξύ ελληνικού και άλλων μεσογειακών περιοχών και ταυτίζονται χρονικά εκπληκτικά με την εποχή της πτώσης των Υξώς στην Αίγυπτο.

1506 π.Χ.
Ο Εριχθόνιος στα πρώτα Παναθήναια που έγιναν έζεψε πρώτος άρμα και δίδαξε το αγώνισμα και έδωσε στους Αθηναίους το όνομά τους, και ο Ύαγνις ο Φρύγας πρώτος εφεύρε τους αυλούς και την μουσική αρμονία Φρυγιστί, όταν ο Εριχθόνιος βασίλευε στην Αθήνα. Οι Φρύγες ήταν ινδοευρωπαϊκός λαός που δέσποζε στην Μ. Ασία μέχρι των 7ο αι. π.Χ. που υποτάχθηκαν στους Λυδούς. Πριν κατοικούσαν στην Βαλκανική και καλούνταν Βρύγες.

1460-1420 π.Χ.
Ο Μίνως ο πρώτος βασίλεψε στην Κρήτη και έκανε οικισμό στην Απολλωνία, σίδηρος ευρέθη στην Ίδη, από τους Ιδαίους Δακτύλους Κέλμιο και Δαμναμενέω, όταν ο Πανδίων βασίλευε στην Αθήνα. Ίσως η λέξη Μίνως να συνδέεται με τις λέξεις αρχαίων βασιλιάδων τις αιγυπτιακή
Menes, γερμανική Mannus και ινδική Manu. Ιδρύεται η Μίλητος στη Μικρά Ασία από τον ομώνυμο Κρητικό ήρωα.



1410 π.Χ.
Η Δήμητρα λέγεται ότι έφτασε στην Αθήνα έφερε τον καρπό και τα Προηρόσια έγιναν για πρώτη φορά, κάτω από της οδηγίες του Τριπτολέμου του Κελεού και της Νεαίρας, όταν ο Εριχθέας βασίλευε στην Αθήνα. Τον επόμενο χρόνο ο Τριπτόλεμος θέρισε τον καρπό που έσπειρε στην πατρίδα του Ραρία, όπου βασίλευε ο πατέρας του, που αργότερα ονομάστηκε Ελευσίνα, όταν ο Εριχθέας βασίλευε στην Αθήνα.

1399 π.Χ.
Ο Ορφέας έκανε γνωστή την ποίησή του, την αρπαγή της Κόρης και την αναζήτηση της Δήμητρας όταν ο Εριχθέας βασίλευε στην Αθήνα. Ο Ορφέας ήταν γιος του Οίαγρου βασιλιά της Θράκης και θεωρείται θεμελιωτής της θρησκείας του Διονύσου, του Απόλλωνα, τελετουργιών, μυστηρίων και αρκετών τεχνών.

1390-1370 π.Χ.
Ο Εύμολπος καθιέρωσε τα Ελευσίνια μυστήρια και έκανε γνωστά τα έργα του πατέρα του Μουσαίου που ήταν μαθητής του Ορφέα, όταν ο Εριχθέας του Πανδίονος βασίλευε στην Αθήνα. Οι Ευμολπίδες απετέλεσαν ιερατική οικογένεια της Αθήνας. Γιος της Δανάης, κόρης του βασιλιά του Άργους Ακρισίου, και του Δία ήταν ο Περσέας που είχε και αυτός περιπέτειες στη Φοινίκη και στην Αιθιοπία Ο Ακρίσιος ήταν τρισέγγονος του Δαναού. Ο Περσέας και οι Ανδρομέδα είναι οι ιδρυτές της δυναστείας των Περσειδών της Τίρυνθας και των Μυκηνών. Δισέγγονος του Περσέα ήταν ο Ηρακλής.



1330-1300 π.Χ.
Έγινε ο πρώτος καθαρμός, όταν ο Πανδίων Β’ του Κέκροπος Β’ βασίλευε στην Αθήνα. Στην Ελευσίνα έγινε γυμνικός αγώνας και στην Αρκαδία εδόθησαν στους Έλληνες τα Λύκαια από τον Λυκάωνα, όταν ο Πανδίων Β’ του Κέκροπος Β’ βασίλευε στην Αθήνα. Ο Λυκάων γιος του Πελασγού θεωρείται ιδρυτής της αρχαιότερης πόλεως της Αρκαδίας, Λυκόσουρας και της λατρείας του Λυκαίου Διός. Ίσως αντιστοιχεί σε παλαιότερη εποχή από αυτή του Πάριου Χρονικού, από τον Παυσανία θεωρείται σύγχρονος του Κέκροπα. Είχε πολλούς γιους ή απογόνους ιδρυτές πόλεων και γενάρχες εθνών, οι Νύκτιμος, Οίνωτρος, Μελαινέας, Θεσπρωτός, Έλικας, Πευκέτιος, Καύκωνας, Μηκιστεύς, Οπλέας, Μακαρέας, Μάκεδνος, Όρος, Πόλιχνος, Ακόντης, Ευαίμονας, Αγκύορας, Αρχεβάτης, Καρτέρωνας, Αιγέωνας, Πάλλαντας, Εύμονας, Κάνηθος, Πρόθοος, Λίνος, Κορέθοντας, Μαίναλος, Τηλεβόας, Φύσιος, Φάσσος, Φθίος, Αλίφηρας, Γενέτορας, Βουκολίωνας, Σωκλέας, Φινέας, Ευμήτης, Αρπαλέας, Πορθέας, Πλάτων, Αίμονας, Κύναιθος, Λέοντας, Αρπάλυκος, Ηραίας, Τιτάνας, Μαντινέας, Κλείτωρ, Στύμφυλος, Ορχομενός, Τραπεζούς, Ιάπηγας, Άκακος, Ασεάτης, Τεγεάτης, Ψώφις, Κώμνος, Παρράσιος. Ο Αρκάς ήταν γιος της κόρης του Καλλιστώς και του Δία.

1295 π.Χ.
Στην Αθήνα υπήρξε έλλειψη καρπών, οι Αθηναίοι συμβουλεύτηκαν το μαντείο και ο Απόλλων έχρησε να ορίσει ποινή ο Μίνως Β’ ότι θεωρεί σωστό, όταν ο Αιγέας βασίλευε στην Αθήνα. Ο Αιακός βασιλιάς της Αίγινας τοποθετείται την ίδια περίοδο. Ιδρυτής του ιερού του Πανελλήνιου Διός και γενάρχης των Αιακιδών. Ήταν αξιοσέβαστος βασιλιάς και θεωρούταν κριτής του Άδη για τις ψυχές των θνητών, ειδικά των Ευρωπαίων, για τους Ασιάτες ήταν ο Κρητικός Ραδάμανθυς και γενικός κριτής ήταν ο αδερφός του τελευταίου Μίνωας. Δράση του Ηρακλή, όταν ο Αιγέας βασίλευε στην Αθήνα. Ο Ηρακλής θεωρούταν ο μεγαλύτερος ήρωας της εποχής και ημίθεος. Υπηρέτησε τον ξάδερφο του Ευρυσθέα, εγγονός και αυτός του Περσέα που κυβερνούσε της Μυκήνες ως λίγο μεγαλύτερος του. Γενάρχης των Ηρακλειδών. Τον Ηρακλή τον παρίσταναν συνήθως ντυμένο με τη λεοντή, να κρατά ένα ρόπαλο στο χέρι, με παράστημα γίγαντα και σώμα δυνατό.




1259 π.Χ.
Ο Θησεύς βασίλευσε στην Αθήνα και συνένωσε τις 12 πόλεις της, παρέδωσε σε αυτήν πολιτεία και δημοκρατία, αφού σκότωσε τον Σίνη ίδρυσε τον αγώνα των Ισθμίων. Ο Πέλοπας κερδίζει το βασίλειο της Πίσας της Ηλείας και την κόρη του βασιλιά Οινόμαου Ιπποδάμεια. Ο Πέλοπας ήταν γιος του βασιλιά της Φρυγικής Σιπύλου Τάνταλου (που ίσως σχετίζεται με του Χιττίτες βασιλιάδες
Tudhaliya ή Hantili). Συνδέεται και με την ίδρυση των Ολυμπιακών Αγώνων που γίνονταν και προς τιμή του. Είχε πολλούς απογόνους τους Πελοπίδες που συγγένεψαν με τους Περσείδες κυριαρχώντας στην Πελοπόννησο που πήρε το όνομα του αργότερα.

1256 π.Χ.
Εισβολή της στρατιάς των Αμαζόνων στην Αθήνα, όταν βασίλευε ο Θησεύς.




1251 π.Χ.
Οι Αργείοι με τον Άδραστο και άλλους 6 ήρωες εκστράτευσαν κατά της Θήβας για αν αποκαταστήσουν τον Πολυνείκη εις βάρος του Ετεοκλή, αλλά αποτυγχάνουν. Ο πατέρας τους Οιδίποδας του είχε παραδώσει τη βασιλεία από κοινού. Οι Αργείοι έθεσαν τον αγώνα των Νέμεων προς τιμή των νεκρών ηγεμόνων τους επί αρχηγίας του Αρχέμορου της Νεμέας, όταν ο Θησεύς βασίλευε στην Αθήνα.

1250 π.Χ.
Ο πληθυσμός της Βαλκανικής υπολογίζεται σε 2,000,000 με τους Έλληνες να εκτιμώνται σε 1,000,000. Εποχή της Αργοναυτικής Εκστρατείας. Οι Έλληνες προσπαθούν να ανοίξουν δρόμους στα ανατολικά προς τον Εύξεινο Πόντο. Είναι η πρώτη γενική εκστρατεία των Ελλήνων. Η μυθική αφορμή αφορά την ιστορία των Μινύων του Ορχομενού της Βοιωτίας. Ο Φρίξος και η Έλλη παιδιά του βασιλιά Αθάμαντα εκδιώχθηκαν από τη Θήβα από τη μητριά τους Ινώ κόρη του Κάδμου. Ο φτερωτός Χρυσόμαλλος Κριός του Ερμή βοήθησε να ξεφύγουν όμως η Έλλη έπεσε στον μετέπειτα Ελλήσποντο και ο Φρίξος κατέληξε στην Κολχίδα του Καυκάσου. Ο Ιάσονας απόγονος του Αιόλου νόμιμος βασιλιάς της Ιωλκού της Μαγνησίας διεκδίκησε το θρόνο του, αλλά ο σφετεριστης ετεροθαλής αδελφός του Πελίας του ανέθεσε να φέρει το Χρυσόμαλλο Δέρας. Οι περιπέτειες τους συνδέονται με τη Λήμνο, τη Σαμοθράκη, την Κύζικο, τη Μυσία της Προποντίδας,τις χώρες των Βεβρύκων και των Μαριανδυνών του Πόντου. Κατάφεραν να κλέψουν το Χρυσόμαλλο Δέρας και την κόρη του βασιλιά Αιήτη Μήδεια, αλλά κατά τη σημαντικότερη εκδοχή ο Ιάσων ήταν άτυχος με τη Μήδεια και δεν κατάφερε να πάρει το θρόνο του καταλήγοντας στη Κόρινθο. Οι Αργοναύτες ήταν οι:
Ιάσων του Αίσονα της Ιωλκού, ο αρχηγός της εκστρατείας
Ηρακλής
Άργος του Φρίξου των Θεσπιών, κατασκευαστής της Αργούς
Άδμητος, του Φέρητα των Φερών Θεσσαλίας και εγγονός του Μινύα του Ορχομενού
Άκαστος, του Πελία, βασιλιά της Ιωλκού
Αιθαλίδης, του Ερμή και της Ευπολεμείας, κόρης του Μυρμιδόνα, κύρηκας
Αγκαίος ο Μέγας και Αμφιδάμας, του Λυκούργου της Τεγέας, ο Αγκαίος συνήθιζε να φορά δέρμα αρκούδας και να πολεμά με ένα διπλό πέλεκυ (λάβρυ)
Αγκαίος ο Μικρός, των Λελέγων της Σάμου, κυβερνήτης της Αργούς
Ασκάλαφος του Ορχομενού, γιος του Άρη, πολέμησε και στην Τροία με τον αδελφό του Ιαλμένη, τάφηκε στην Σαμάρεια της Παλαιστίνης («σάμα (σήμα) Άρην»)
Αταλάντη εγγονή του Αθάμαντα και του Μινύου, κυνηγός
Αυτόλυκος, του Παρνασσού, παππούς του Οδυσσέα
Βούτης του Τελεού, μελισσοκόμος και βασιλιάς των Ελύμων της δυτικής Σικελίας μετέπειτα
Κάλαις και Ζήτης, του Βορέα
Κάστωρ και Πολυδεύκης, Διόσκουροι της Λακωνίας
Ίδας και Λυγκέας, γιοι του Αφαρέως της Μεσσήνης και ξάδελφοι των Διοσκούρων
Εχίων και Εύρυτος, του Ερμή
Τίφυς του Αγνία από τις Σίφες της Βοιωτίας, κυβερνήτης
Εργίνος της Μίλητου, κυβερνήτης μετά το θάνατο του Τίφυ, ήταν ασπρομάλλης από νέος
Αυγείας και Άκτωρ, του Φόρβαντα των Επειών της Ηλείας
Ευρύαλος του Μηκιστέως του Άργους, ένας από τους Επίγονους
Ευρυδάμας και Ευρυτίων, του Ίρου των Οπούντιων
Εύφημος Βοιωτός ήρωας γιος του Ποσειδώνα
Ίδμων του Άργους, γιος του Άβαντα μάντης και εγγονός μεγάλου μάντη Μελάμποδα., γενάρχης του «μαντικού γένους» Μελαμποδιδών
Ιφιτός, αδελφός του βασιλιά Ευρυσθέα των Μυκηνών
Ιφικλής του Αμφιτρύωνα και της Αλκμήνης, δίδυμος ετεροθαλής αδελφός του Ηρακλή και πατέρας του Ιόλαου.
Καινέας και Πολύφημος, του Ελάτου των Λαπίθων
Κάνθος του Κανήθου και εγγονός του Άβαντα (από τη γενιά του Δαναού) της Κήρινθου της Εύβοιας
Κηφεύς, γιος του Αλεού της Αρκαδίας με 20 γιούς σύμμαχος του Ηρακλή και ιδρυτής των Καφυών
Λαέρτης, γιος του Αρκέσιου των Κεφαλλήνων, πατέρας του Οδυσσέα
Μόψος ο Λαπίθης, μάντης επώνυμος ήρωας του Μοψίου, στους δυτικούς πρόποδες της Όσσας, συνδέεται με ίδρυση αποικίας στην Παμφυλία, απόγονος ή διάδοχος του Μόψου αναφέρεται με το ίδιο όνομα σε επιγραφές των Χετταίων του 12ου αι.π.Χ. και συνδέεται με του «Λαούς της Θάλασσας»
Μελέαγρος του Οινέως της Καλυδώνος (Αιτωλίας),
Ναύπλιος του Άργους, απόγονος του Δαναού. Στο γιο του Παλαμήδη αποδίδεται η εφεύρεση 11 γραμμάτων του αλφαβήτου, η διαίρεση του χρόνου ώρες ημέρες και μήνες, μέτρων και σταθμών και επιτραπέζιων παιχνιδιών. Στην Τροία πρότεινε να φύγουν αλλά με προτροπή του Οδυσσέα θεωρήθηκε προδότης και λιθοβολήθηκε. Ο Ναύπλιος για το λόγο αυτό εκδικήθηκε τους Αχαιούς ηγεμόνες και ιδιάιτερα τον Αγαμέμνονα μέσω της Κλυταιμνήστρας.
Περικλύμενος της Πύλου, γιος του Νηλέα αδερφού του Πελία και του Αίσονα της Ιωλκού, οι Νηλείδες καταδιώχθηκαν από τους Ηρακλείδες, και τελικά εξεδιώχθηκαν και από τη Μεσσηνία. Νηλείδης ήταν ο Μέλανθος και ο Κόδρος βασιλιάδες των Αθηνων μετά τους Κεκροπίδες και πριν καταργηθεί η βασιλεία. Κλάδος των Νηλειδών ήταν οι Αλκμεωνίδες που κυβέρνησαν την Αθήνα (Μεγακλής, Κλεισθένης, Περικλής και Αλκιβιάδης).
Πηλέας ο Μυρμιδών, του Αιακού, πατέρας του Αχιλλέα, βασιλιάς της Φθίας
Ποίας, του Θαυμακού της Οίτης, σύντροφος του Ηρακλή, πατέρας του Φιλοκτήτη
Τελαμώνας της Σαλαμινας, του Αιακού, σύντροφος του Ηρακλή, πατέρας του Αίαντος
Ύλας του Θειοδάμαντα των Δρυόπων, σύντροφος του Ηρακλή
Φανός και Στάφυλος, ο Κρητικοί, γιοι του Διονύσου
Παλαίμων, γιος του Αιτωλού
Ορφέας, από την Θράκη
Οιλεύς, ο Λοκρός
Φρόντις, Άργος, Μέλας, Πρέσβων και Κυτίσωρος, γιοι του Φρίξου που επέστρεψαν
Πηνέλεως, γιος του Ιππάλκιμου της Βοιωτίας


Οι ίδιοι περίπου ήρωες ή κάποιοι από αυτούς συμμετέχουν στους άθλους του Ηρακλή, τις συγκρούσεις Λαπίθων-Κενταύρων και στο κυνήγι του Καλυδώνιου Κάπρου. Αναφέρεται και ο ήρωας της Εφύρας (Κορίνθου) Βελλερεφόντης γιος του Γλαύκου και εγγονός του Σισύφου που έδρασε στη Μ.Ασία. Στο κυνήγι του Καλυδώνιου Κάπρου συμμετείχαν οι «άριστοι των Ελλήνων»: Αγκαίος ο Τεγεάτης, Άδμητος, Άκαστος, Άλκων Εναίσιμος και Λεύκιππος γιοι του Ιπποκόοντα από τις Αμύκλες της Θράκης, Αμφιάραος του Οικλέως από Άργος, Ασκληπιός, Αταλάντη, Δευκαλίωνας (γιος του Μίνωα), Διόσκουροι (Κάστορας και Πολυδεύκης), Δρύας (ο γιος του Άρη), Έποχος (ο γιος του Λυκούργου), Ευρύπυλος Θεσσαλός, Ευρυτίων, Εύρυτος, Εύφημος, Εχίονας, Θησέας, Ιάσονας, `Ιδας, Ιόλαος, `Ιππασος (ο γιος του Ευρύτου), Ιππόθους (11ος μυθικός βασιλιάς της Αρκαδίας), Ιφικλής, Ίφικλος, Καινέας, Κηφέας, Κομήτης (γιος του Θεστίου), Λαέρτης, Λέλεξ του Νάρυτος της Λοκρίας, Λυγκέας, Μελέαγρος (γιος του Οινέως), Μόψος, Νέστωρ του Νηλέως, Πανοπεύς, Πειρίθους του Ιξίονος από Λάρισσα, Πηλέας, Πλέξιππος, Πρόθους και Κομήτης (γιοι του Θεστίου), Τελαμώνας, Τοξέας, Υλέας, Φοίνικας και Φυλέας.

1241 π.Χ.
Οι επίγονοι των 7 βασιλιάδων ξαναεπιτίθενται στην Θήβα και επιτυγχάνουν. Αρχηγός ήταν ο γιος του μόνου από τους 7 που επιβίωσε της πρώτης εκστρατείας ο Αιγιαλεύς του Άδραστου βασιλιάς του Άργους. Ο Διομήδης του Τυδέως, ο Σθένελος του Καπανέως των Μυκηνών, ο Πρόμαχος του Παρθενοπαίου της Αρκαδίας, ο Αργείος ήρωας και αργοναύτης Ευρύαλος του Μικηστέως και οι δυο γιοι του Αργείου μάντη Αμφιάραου ο Αλκμέων και ο Αμφίλοχος. Εγκαταστάθηκε στο θρόνο της Θήβας ο Θέρσανδρος του Πολυνείκους, αντί του Λαοδάμαντα, γιου του σφετεριστή Ετεοκλή, που καταφύγε «συν γυναιξί και τέκνοις» στην Ιλλυρία. Οι δύο τελευταίοι είναι εγγονοί του Οιδίποδα. Η υποταγή της Θήβας οδήγησε στην κυριαρχία και παντοδυναμία των Μυκηνών.



1230 π.Χ.
Ο Ατρέας γιος του Πέλοπα με τον αδερφό του Θυέστη πήρε το θρόνο των Μυκηνών από τον Περσείδη Ευρυσθέα όταν κυνηγούσε τα ανίψια του Ύλλο και τους υπόλοιπους Ηρακλείδες για να εκδικηθεί το θάνατο του πατέρα του Σθένελου, αλλά καταστράφηκε αυτός στην Αθήνα που είχαν καταφύγει. Ο Ατρέας αναφέρεται σαν
Attarisiya στα χιττιτικά κείμενα και ήταν θείος από τη μητέρα του Ευρυσθέα. Μετά τον Ευρυσθέα απομακρύνθηκαν οι Περσείδες από την εξουσία στην περιοχή της Αργολίδας, για να επιστρέψουν πολύ αργότερα μέσω των Ηρακλειδών. Ο Ατρέας σκοτώθηκε από τον ανιψιό του Αίγισθο που πήρε το θρόνο των Μυκηνών. Οι γιοι του Αγαμέμνων και Μενέλαος κατάφυγαν στο βασιλιά της Σπάρτης Τυνδάρεω και παντρεύτηκαν τις κόρες του, Κλυταιμνήστρα και Ελένη. Κατόρθωσαν έπειτα να διώξουν τον Αίγισθο και ο Αγαμέμνων έγινε ο πιο ισχυρός ηγεμόνας των Αχαιών.



1218 π.Χ.
Οι Έλληνες εκστράτευσαν εναντίον της Τροίας, όταν ο Μενεσθέας βρίσκονταν στο 13ο έτος της βασιλείας του στην Αθήνα. Η συμμαχία του Αγαμέμνονα περιλάμβανε 28 αχαϊκά ανεξάρτητα βασίλεια των γιων των «Αχαιών», «Δαναών» και «Αργείων» με 46 ηγεμόνες από 164 ονομαζόμενες πόλεις και συνολικά 1186 πλοία κατά την Ιλιάδα.

Βοιωτοί με 50: Θέσανδρος, Πηνέλεως, Λείτος, Αρκεσίλαος, Πρωθήνωρ, Κλόνιος
Μινύες Ορχομενού με 30: Ασκάλαφος, Ιάλμενος
Φωκείς με 40: Σχέδιος, Επίστροφος
Λοκροί με 40: Αίας του Οιλέως
Άβαντες Εύβοιας με 40: Ελαφήνωρ
Αθηναίοι με 50: Μενεσθεύς και αργότερα Ακάμας, Δημοφών
Σαλαμίνιοι με 12: Αίας Τελαμώνιος
Αργείοι με 80: Διομήδης, Σθένελος, Ευρύαλος
Αχαιοί Μυκηνών, Κορινθίας, Σικυωνίας και Αιγιαλείας με 100: Αγαμέμνων
Λακεδαιμόνιοι με 60: Μενέλαος
Πύλιοι και Μεσσήνιοι με 90: Νέστωρ
Αρκάδες με 60: Αγαπήνωρ
Επειοί της Ήλιδος με 40: Αμφίμαχος, Θάλπιος, Δίορος, Πολύξενος
Δολίχιοι Ιονίου με 40: Μέγης
Κεφαλλήνες με 12: Οδυσσεύς
Αιτωλοί με 40: Θόας
Κρήτες με 80: Ιδομενεύς, Μηριόνης
Ρόδιοι με 9: Τληπτόλεμος
Σύμιοι με 3: Νηρεύς
Νότιες Σποράδες Κάλυμνος, Κως, κλπ με 30: Φείδιππος, Αντίφους
Πελασγοί, Μυρμιδόνες, Έλληνες, Φθίωτες με 50: Αχιλλέας και αργότερα Νεοπτόλεμος
Θεσσαλοί Φύλακης, Πτελεού κλπ με 40: Πρωτεσίλαος και αργότερα Ποδάρκης
Θεσσαλοί Φερών, Ιωλκού κλπ με 11: Εύμελος
Θεσσαλοί Θαυμάκιας, Ολιζώνος κλπ με 7: Φιλοκτήτης και αργότερα Μέδοντας
Θεσσαλοί Τρίκκης, Οιχαλίας κλπ με 30: Ποδαλείριος και Μαχάονας Ασκληπιού
Μάγνητες Ορμένιου με 40: Ευρύπυλος
Λάπιθες με 40: Πολυποίτης, Λεοντεύς
Αινιάνες και Περραιβοί με 22: Γουνεύς
Μάγνητες Πηλίου με 40: Πρώθους



Η ισχυρή συμμαχία των Τρώων αποτελούνταν από πολλούς αλλόγλωσσους λαούς, που πίστευαν στους ιδίους όμως Θεούς και πολλοί από τους αρχηγούς τους ήταν συγγενείς των Αχαιών ηγεμόνων:

Τρώες: Έκτορας
Δάρδανοι: Αινείας, Αρχέλοχος, Ακάμας
Τρώες Ίδης: Πάνδαρος
Πόλεις Ελλησπόντου: Αδραστος, Άμφιος
Άβυδος, Σηστός κλπ: Άσιος
Πελασγοί Μ.Ασίας (περιοχή Σμύρνης): Ιππόθους, Πυλεύς
Θράκες Ελλησπόντου: Ακάμας, Πείρους
Κίκωνες (ακτες Θράκης στο Αιγαίο): Εύφημος
Παίονες Αξιού: Πύραιχμης, Αστεροπαίος
Παφλαγόνες: Πυλαμένης
Αλιζόνες (Χάλυβες; Πόντου): Οδιος, Επίστροφος
Μυσοί: Χρώμις, Έννομος
Φρύγες: Φόρκυς, Ασκάνιος
Μαίονες Τμώλου: Μέσθλης, Αντίφους
Κάρες: Νάστης, Αμφίμαχος
Λύκιοι: Σαρπηδών, Γλαύκος
Ανατολικοί Αιθίοπες: Μέμνων
Αμαζόνες Θερμόδοντος: Πενθεσίλεια



1209 π.Χ.
Η Τροία αλώθηκε, όταν ο Μενεσθέας βρισκόταν στο 22ο έτος της βασιλείας του στην Αθήνα, ημέρα εβδόμη φθίνοντος του μήνα Θαργηλίωνος (16 Μαΐου). Οι Αρχαίοι Έλληνες ιστορικοί τοποθετούσαν την πτώση της Τροίας: ο Ερατοσθένης στα 1184 π.Χ., ο Δικαίαρχος το 1212 π.Χ., ο Ηρόδοτος γύρω στο 1250 π.Χ., ο Δούρις το 1334 π.Χ., ο Έφορο το 1135 π.Χ., ο Σωσίβιος το 1172 π.Χ., και ο Τιμαίος το 1193 π.Χ.. Εναλλακτικές ημερομηνίες για την πτώση που δίνονταν ήταν 7 Ιουλίου (Έφορος), 26 Μαΐου (Ελλάνικος) και 7 Οκτωβρίου. Η ιστορικότητα του Τρωικού πολέμου στηρίζεται από χιττιτικές στήλες που βρέθηκαν. Η περιοχή της Ανατολίας κυριαρχούταν από τους Χετταίους με έδρα τη Χαττούσα (κοντά στην Άγκυρα), ο ηγεμόνας της Αχιγιάβα (Αχαΐας) πέρα από τη θάλασσα (Αιγαίο) θεωρούταν ισοδύναμος του Χετταίου μονάρχη και κυριαρχούσε και στην περιοχή της Μιλήτου, στη βορειοδυτική Μ. Ασία προς το Αιγαίο υπήρχε η συμμαχία της Ασσούα (Ασίας;) 22 πόλεων με κέντρο τη Βίλουσα (Ιλιον;), την νοτιοδυτική ακτή της Μ. Ασίας υπήρχε η συμμαχία Λούκκα (Λυκία) και την κεντρική ακτή την έλεγχαν οι Χετταίοι. Από εκεί αποχώρησαν οι Χεταίοι το 1210-1205 π.Χ. όταν άρχισαν μεταναστεύσεις πληθυσμών προς τα ανατολικά.

1208 π.Χ.
Έγινε στον Άρειο Πάγο η δίκη του Ορέστη του Αγαμέμνονος και της θυγατέρας του Αιγίσθου Ηριγόνης υπέρ του Αιγίσθου και της Κλυταιμνήστρας, στην οποία νίκησε ο Ορέστης αν και οι ψήφοι ήταν ίσοι, όταν ο Δημοφώντας βασίλευε στην Αθήνα.

1202 π.Χ.
Ο Τεύκρος οίκισε την Σαλαμίνα της Κύπρου, όταν ο Δημοφώντας βασίλευε στην Αθήνα. Υπάρχουν αντίστοιχοι μύθοι ανατροπής της τάξης πραγμάτων των Αχαιών ηγεμόνων την ίδια εποχή. Οι άντρες του Νέστορα ίδρυσαν το Μεταπόντιο στην Ιταλία. Ο Νεοπτόλεμος του Αχιλλέα κατέληξε να γίνει βασιλιάς και γενάρχης των Μολοσσών της Ηπείρου έχοντας μαζί του την Ανδρομάχη και τον αδερφό του Έκτορα Έλενο. Ο Διομήδης είχε περιπέτειες στη Λυκία και κατέληξε τελικά στην Ιταλία ιδρύοντας το Κανάσιο και την Αργυρίππα στην Απουλία. Ο Φιλοκτήτης κατέληξε και αυτό στην κόλπο του Τάραντα, πολέμησε τους Λευκανούς και ίδρυσε πόλεις. Ο Ιδομενέας εξορίστηκε στην Καλαβρία, αλλά μετά εγκαταστάθηκε στον Κολοφώνα της Μ. Ασίας. Ο Μενέλαος είχε περιπέτειες στην Αίγυπτο, αλλά επέστρεψε και εγκαταστάθηκε στην Σπάρτη με την Ελένη 8 χρόνια από την πτώση της Τροίας. Ο Οδυσσέας μετά από περιπέτειες και μάχες κέρδισε πάλι το βασίλειό του. Ο Αγαμέμνων δολοφονήθηκε από τον Αίγισθο και την Κλυταιμνήστρα, αλλά ο γιος του Ορέστης εκδικήθηκε και ανακατέλαβε το βασίλειο από το γιο του Αίγισθου Αλήτη τον οποίο σκότωσε και ένωσε Αργολίδα και Λακωνία, αφού παντρεύτηκε την κόρη του Μενέλαου Ερμιόνη.



1200 π.Χ.
Αναστάτωση στην ανατολική Μεσόγειο από τους λεγόμενος «Λαούς της Θάλασσας». Το δεύτερο πρόβλημα μετά το ηφαίστειο της Θήρας που λύνει το αίνιγμα της προϊστορικής αυτής περιόδου. Αυτοί επιτέθηκαν κυρίως στην Αίγυπτο σε συμφωνία με τους Λίβυους της εξασθένησαν τη δύναμη αν και ηττήθηκαν, εν τω μεταξύ όμως ανέτρεψαν εντελώς τους Χετταίους. Πριν παρουσιάστηκε πτώση του εμπορίου και μεταναστεύσεις λαών από τη Δύση προς την Ασία μέσω ξηράς. Αυτό ίσως συνδέεται με τα τρωικά και τις μετατρωικές περιπλανήσεις των Τρώων και κάποιων Αχαιών ηγεμόνων.

Αρχικά οι Χετταίοι δέχθηκαν επίθεση στα δυτικά τους και ζήτησαν τη βοήθεια του στόλου της Ουγκαρίτ της Συρίας, αλλά δέχθηκε και η Ουγκαρίτ ναυτική επίθεση και καταστράφηκε το 1192 π.Χ. Από το 1205 έως 1160 π.Χ. καταρρεέει ο πολιτισμός του Χαλκού στη Μεσόγειο που μπαίνει στους αρχαίους Σκοτεινούς Χρόνους. Κάθε πόλη από την Τροία έως τη Γάζα κατέρρευσε και δεν κατοικήθηκε για πολλά χρόνια (όπως και οι Μυκήνες). Κόπηκαν οι συγκοινωνίες και το εμπόριο, οι πόλεις ειδικότερα της Ελλάδας έχασαν πολύ πληθυσμό και μπήκαν σε υπανάπτυξη (πινακίδες Γραμμικής Β’ μιλούν για αύξηση πειρατείας και δουλεμπορίου πριν την καταστροφή). Στη Μέση Ανατολή οι αυτοκρατορίες των Ασσυρίων και των Βαβυλωνίων περιορίζονταν στις πόλεις αφού επικράτησαν οι Αραμαίοι και οι Ελαμίτες. Η Αίγυπτος αφού επέζησε για λίγο κατέρρευσε επί Ραμσή Δ’ (1140 π.Χ.). Επί Φαραώ Μερνέφθα (1208 π.Χ.) αναφέρεται σε απόκρουση εκστρατείας των Λιβύων (
Libu) και των συμμάχων τους Λαών της Θάλασσας, βόρειοι που ζούσαν σε νησιά, Ekwesh (Αχαιούς; ήταν όμως περιτετμημένοι), Shekelesh (Σικελούς; Κίλικες;), Lukka (Λύκιους), Shardana (από Σάρδεις; ή Σαρδηνοί;) και Tursha (Τρώες-Τυρ(σ)ηνοί-Ετρούσκοι;). Επί Ραμψή Γ’ (1186-1155 π.Χ.) επιτέθηκαν οι Peleset (Πελασγοί-Φιλισταίοι), Tjeker (Ζάκροι; Τεύκροι; που οδηγούνταν από τον Beder της πόλης Δώρα-Dor της Παλαιστίνης), και τους Denyen (Δαναούς; συνδέονται με τον Μόψο και τις πόλεις Μοψουεστία και Άδανα). Ο Ραμψής ο Γ’ τους απέκρουσε στη μάχη της Σαΐδος και επέδραμε εναντίον των νησιών των Denyen και των πόλεων των Tjeker και Peleset, αλλά φαίνεται ότι αυτοί εγκαταστάθηκαν τελικά στην Ανατολική Μεσόγειο με τις οικογένειες τους.



Οι Peleset, οι Tjeker, οι Denyen και οι Weshesh φοράνε περικεφαλαίες με φτερά. Οι Shardana φοράνε περικεφαλαία με κέρατα. Οι Shekelesh φοράνε ζωνάρια στο μέτωπο. Όλοι τους φοράνε κοντές φούστες ή ποδιές στην μέση, και συνήθως δεν έχουν μούσι. Συχνά φοράνε πανοπλίες. Είναι οπλισμένοι με ασπίδες στρογγυλές, δόρυ μακρύ, δόρυ κοντό και σπαθιά. Τα καράβια τους είναι όλα ίδιας κατασκευής με πανιά και μια χαρακτηριστική κεφαλή πουλιού και στα δύο άκρα.
Οι λόγοι της αναταραχής εξηγούνται με θεωρίες περί φυσικών καταστροφών και εκτεταμένης ξηρασίας, την τεχνολογική επανάσταση των σιδερένιων όπλων που μπορούσαν να κατασκευαστούν σε αφθονία και να οπλίσουν μεγάλους πληθυσμούς, την εισαγωγή των πρωτο-οπλιτών στο Αιγαίο που μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τους μεγάλους αριθμούς αρματομάχων αριστοκρατών και συνεπώς μπορούσαν μόνοι τους να κατακτούν να λεηλατούν και να ανατρέπουν τα προηγούμενα καθεστώτα.

Για την προέλευση της αναταραχής υπάρχουν οι ακόλουθες υποθέσεις. Η Φιλισταϊκή με τους Φιλισταίους που έφυγαν από το Αιγαίο (συγκεκριμένα την Κρήτη) και ανέτρεψαν τον πολιτισμό της Χαναάν. Η Ελληνική υπόθεση για τους Αχαιούς μισθοφόρους, επιδρομείς και μετανάστες στην Ανατολή. Ίσως ήταν οι Τρώες και οι σύμμαχοι τους και ο Τρωικός πόλεμος ήταν προσπάθεια των Αχαιών να τους αντιμετωπίσουν. Η υπόθεση της ολέθριας πολιτικής των Μυκηναίων ηγεμόνων που οδήγησαν τους λαούς σε συνεχή πειρατεία και επιδρομές. Η Ιταλική υπόθεση λόγω των ονομάτων κάποιων από αυτούς. Η υπόθεση της πείνας στην Ανατολία από το χωρίο του Ηροδότου όπου λόγω της πείνας οι μισοί Λυδοί ακολούθησαν τον Τυρρηνό έφτιαξαν πλοία και έφυγαν. Η υπόθεση των εισβολών πληθυσμών όπως οι Δωριείς που κατέστρεψαν τον προηγούμενο πολιτισμό και απλά εγκαταστάθηκαν στα ερείπια.



1150 π.Χ.
Καταστροφή των Μυκηνών και άλλων πόλεων. Παρακμή του Αχαϊκού πολιτισμού. Η ελληνική παράδοση μιλά αποκλειστικά για δυναστικές συγκρούσεις. Δωριείς στην Ιλιάδα αναφέρεται ότι κατοικούν στην Κρήτη. Οι Ηρακλείδες αφού εκδιώχθηκαν από τον Ευρυσθέα κατέφυγαν στον βασιλιά των Δωριέων της Θεσσαλίας Αιγίμιο που υιοθέτησε τον Ύλλο. Με το θάνατο του Αιγίμιου ο Ύλλος επικράτησε των Δωριέων γιων του Αιγίμιου Δυμάνα και Πάμφυλου και έγινε αρχηγός των Δωριέων στους οποίους εντάχθηκαν και όλοι οι Ηρακλείδες. Οι τρεις τους έγιναν επώνυμοι των τριών κλάδων της φυλής που επιχειρούσε πλέον την εγκατάσταση στην Πελοπόννησο. Το Μαντείο των Δελφών έπαιζε σημαντικό ρόλο στις επιχειρήσεις τους. Ο Ύλλος επιχείρησε επί εποχής Ατρέως (~1230 π.Χ.) να περάσει στην Πελοπόννησο, αλλά μονομάχησε μαζί του ο Έχεμος της Τεγέας των Αρκάδων και τον σκότωσε στον Ισθμό. Ο γιος του Κλεοδαίος ηγήθηκε της επόμενης εκστρατείας για την κατάληψη των Μυκηνών, αλλά απέτυχε. Ο εγγονός του Ύλλου Αριστόμαχος σκοτώθηκε και αυτός σε μάχη στον Ισθμό. Τελικά 4 γενιές μετά τον Ηρακλή οι γιοι του Αριστόμαχου πέτυχαν (~1100 π.Χ.). Με τη βοήθεια του μονόφθαλμου Αιτωλού Όξυλου κατέβηκαν δια θαλάσσης από το βορρά στη Πελοπόννησο και επικράτησαν. Ο Όξυλος εγκαταστάθηκε στην Ήλιδα. Ο Αρχηγός Τήμενος πήρε το Άργος και ήταν γενάρχης της δυναστείας των Τημενιδών. Ο Κρεσφόντης πήρε τη Μεσσηνία και ο γιος του Αίπυτος βασίλευσε στη Μεσσήνη. Ο Αριστόδημος έπεσε στην μάχη με τον τελευταίο Ατρείδη Τισαμενό γιο του Ορέστη και κάτοχο των σκήπτρων της Σπάρτης, του Άργους και των Μυκηνών. Τα παιδιά του Αριστόδημου Προκλής και Ευρυσθένης πήραν την Λακωνία. Οι απόγονοι τους Ευρυποντίδες και Αγιάδες αποτέλεσαν τους ιστορικούς βασιλιάδες της Σπάρτης (~1000 π.Χ.).



1090 π.Χ.
Επικράτηση των Δωριέων στις σημαντικές πόλεις της Πελοποννήσου και της δυναστείας των Ηρακλειδών εις βάρος των Ατρειδών. Οι Αχαιοί και Ίωνες (Δαναοί;) αποσύρονται από εδάφη τους σε νέους τόπους. Οι Αχαιοί στην σημερινή Αχαΐα και οι Ίωνες προς την Αθήνα Οι Αρκάδες έμειναν στις περιοχές τους. Έναρξη Γεωμετρικών χρόνων. Η Δελφική Αμφυκτυονία αρχίζει να έχει σημαίνοντα ρόλο συνεδριάζει στο ναό της Δήμητρας στην Ανθήλη των Θερμοπυλών (έδρα του μυθικού Αμφικτύωνα) την άνοιξη και στους Δελφούς που γίνονται το νέο κέντρο το φθινόπωρο. Τα μέλη της Αμφικτυωνίας ήταν οι: Θεσσαλοί, Βοιωτοί, Δωριείς, Ίωνες, Περραιβοί, Μάγνητες, Λοκροί, Αινιάνες, Φθίωτες, Μαλιείς, Φωκείς και Δόλοπες. Το 346 π.Χ. εκδιώχθηκαν οι Φωκείς και την θέση τους πήραν οι Μακεδόνες. Το 279 π.Χ. επανήλθαν οι Φωκείς και μαζί τους οι Αιτωλοί.

1089 π.Χ.
Ο Μέλανθος βασιλιάς της Μεσσηνίας εκδιώκεται από τους Δωριείς και καταφεύγει στην Αθήνα, όπου γίνεται βασιλιάς μετά τον τελευταίο Κεκροπίδη.

1077 π.Χ.
Ο Νηλεύς αποίκισε την Μίλητο και όλη την υπόλοιπη Ιωνία, Έφεσο, Ερυθρές, Κλαζομενές, Πριήνη, Λέβοδο, Τέω, Κολοφώνα, Μυούντα, Φώκαια, Σάμο, Χίον και εγκαθίδρυσε τα Πανιώνια, όταν ο Κόδρος βρισκόταν στο 13ο έτος της βασιλείας του στην Αθήνα.

1068 π.Χ.
Ο Κόδρος του Μελάνθου πεθαίνει αλλά σώζει την Αθήνα, από την επίθεση των Δωριέων της Κορίνθου υπό τον Αλήτη γιο του Ιππότη. Οι Αθηναίοι προς τιμή του καταργούν τη βασιλεία και έχουν πλέον επώνυμους άρχοντες.

934-944 π.Χ.
Εμφανίστηκε ο ποιητής Ησίοδος.

907 π.Χ.
Εμφανίστηκε ο ποιητής Όμηρος όταν ο Διόγνητος βασίλευε στην Αθήνα.

900 π.Χ.
Δωρικός αποικισμός της Ρόδου.

895 π.Χ.
Ο Φείδων ο Αργείος (Τημενίδης) κοινοποίησε τα μέτρα και σταθμά, κατασκεύασε αργυρό νόμισμα στην Αίγινα, έγινε 11ος από τον Ηρακλή, όταν ο Φερέκλειος βασίλευε στην Αθήνα. Απόγονος του Φείδωνα θεωρείται ο Κάρανος αρχηγός της δυναστείας των Αργεάδων βασιλιάδων της Μακεδονίας.

884 π.Χ.
Η πρώτη γενικά Ολυμπικοί Αγώνες με προτροπή των Δελφών προς τον Ίφιτο της Ήλιδος. Άρχισαν να καταγράφονται στοιχεία των αγώνων από την 28η ουσιαστικά, κατά τον Παυσανία, το 776 π.Χ. που θεωρήθηκε πλέον η 1η και αφετηρία χρονολόγησης.

812 π.Χ.
Ίδρυση Σινώπης στον Πόντο.

776 π.Χ.
Πρώτη καταγεγραμμένη Ολυμπιάδα. Αρχίζει έντονος αποικισμός και προς τη Δύση. Τα γεγονότα είναι γνωστά πλέον και χρονολογημένα από τους αρχαίους ιστορικούς.

Π ε ρ ι ε χ ό μ ε ν α

Απογραφές
Η επαρχία του Λιονταριού (1461)
Η Καρύταινα (Λιοντάρι) (1512-1520)
Ο Δήμος (kaza) της Καρύταινας (1566-1574)
Χωριά Γορτυνίας (1700-1830)
Χωριά και αριθμός οικογενειών Γορτυνίας (απόγραφή Pouqueville)
Απογραφή Γορτυνίας (1834)
Απογραφή Αρκαδίας (1834)
Απογραφή Γορτυνίας (1852)

Ονόματα
Σκορτινοί (13-14ος αιώνες)
Κροκόντηλοι-Αγ.Γεώργιος των Σκορτών (13-15ος αιώνας)
Δημητσανίτες (1461-1574)
Μέλη δημοτικού συμβουλίου Τριπολιτσάς (1700)
Ονόματα στρατιωτικών των Κολοκοτρωναίων (1821)
Γορτύνιοι Πολιτικοί κατά την Επανάσταση (1821)
Γορτύνιοι Αξιωματικοί κατά την Επανάσταση (1821)
Γορτύνιοι Φιλικοί (1821)
Ονόματα Λαγκαδινών (1822-3)
Ονόματα κατοίκων επαρχίας Τριπολιτσάς - Α (1823)
Ονόματα κατοίκων επαρχίας Τριπολιτσάς - Β (1823)
Προαγωγές Γορτυνίων στρατιωτικών (1824)
Δημοτικοί εισπράκτορες Γορτυνίας (1836)
Δήμαρχοι και Πάρεδροι Γορτυνίας (1841)
Φύλλα ποιότητας Δημάρχων και παραγόντων της Γορτυνίας (1849-1850)
Εκλογικά έγγραφα Γορτυνίας [1843 - 1862]
Εκλογικός κατάλογος Γορτυνίας (1865)
Επώνυμα Γορτυνίων 1865 (δήμοι Γόρτυνος, Ελευσίνος, Κλείτωρος και Μυλάοντος)
Επώνυμα Γορτυνίων 1872 (δήμοι Λαγκαδίων και Νυμφασίας)
Επώνυμα Γορτυνίων 1872 (δήμοι Τρικολόνων και Τροπαίων)
Επώνυμα Γορτυνίων 1872 (δήμοι Ηραίας και Θέλπουσας)
Επώνυμα κατοίκων δήμων Φαλάνθου (1879) και Θεισόας (1843)
Μικρά ονόματα Γορτυνίων (19ος αιώνας)

Τοπωνύμια
Mετονομασίες οικισμών Αρκαδίας (1920)
Μεσσαρέα
Τοπωνύμια Βυτίνας
Τοπωνύμια Βάχλιας
Τοπωνύμιο Τσιπιανά
Τοπωνύμιο Ψάρι
Τοπωνύμιο Αρτοζήνος
Τα τοπωνύμια ως πηγή της πρώιμης κοινωνικής ιστορίας των σλαβικών φύλων
Nτρομπολιτσά- Tριπολιτσά- Tρίπολη : μια ιχνηλάτηση
Γορτυνιακά τοπωνύμια σλαβικής ετυμολογίας
Στα χνάρια του περιηγητή Παυσανία στην Αρκαδία
Συνοικισμός Μεγάλης Πόλεως

Διάλεκτοι και Ιδιώματα
Το αρχαίο αρκαδικό γράμμα "Τσαν"
Η αρχαία αρκαδοκυπριακή διάλεκτος
Σύγκριση γορτυνιακού με άλλα ιδιώματα στο φωνολογικό επίπεδο
Συνοπτική παρουσίαση γορτυνιακού ιδιώματος
Το φαινόμενο του τσιτακισμού στα πελοποννησιακά ιδιώματα
H συνθηματική γλώσσα των Λαγκαδινών μαστόρων
To ιδιωματικό στοιχείο στη γλώσσα των απομνημονευμάτων του Θεοδώρου Κολοκοτρώνη

Ιστορικά θέματα (επιλεγμένα)
Πασάς Mαυραειδής Φαρμάκης
Ιστορική γεωγραφία Αρκαδίας (395-1209)
Δοξαπατρήν τον λέγουσιν, μέγας στρατιώτης ένι
Λυκάων της Αρκαδίας
Φωτάκος: Μάχη εν Τρικόρφοις - 23 Ιουν. 1825
Κανέλλος Δεληγιάννης: Πολιορκία Λάλα
Κανέλλος Δεληγιάννης: Η μάχη του Βαλτετσίου (12-13 Μαιΐου 1821)
Κανέλλος Δεληγιάννης: Η μάχη της Γράνας
Κανέλλος Δεληγιάννης: Έξοδοι Δράμαλη από την Κόρινθο
Κανέλλος Δεληγιάννης: Γορτυνιακός εμφύλιος (1823) και αρχές του γενικού εμφυλίου (1824)
Κανέλλος Δεληγιάννης: Μάχες στο Άργος, Δερβενάκια, Αγιοσώστη, Αγιονόρι
Κανέλλος Δεληγιάννης: Α' Πολιορκία Μεσολογγίου
Κανέλλος Δεληγιάννης: Εκστρατεία στη Δυτ. Ελλάδα, Μάχη του Πέτα
Καταστροφή Ζάτουνας - Απρίλιος 1779
Αναφορές για τα επεισόδια στη Γορτυνία (Ιουν. 1823)
Αναφορά επαρχίας Καρύταινας (Δ' Εθνοσυνέλευση, Άργος 1829)
Επιστολή κατά Κολοκοτρώνη (Εμφύλιος 1823)
Ο Μοραΐτης Πυρπολητής του 1821
Τα άρματα της Καρύταινας (1821)

Μελέτες
Βυζαντινή κρατική ιεραρχία και στρατιωτική οργάνωση
Κυρ Ιωάννης ο Τζερνοτάς
Τάμα στον Δία – Αχαιοί εναντίον Γαλατών (120 π.Χ.)
Στοιχεία για την οθωμανική Ελλάδα
Προδοσίες και θυσία στη Μολδοβλαχία το 1821
Η παράδοση της Πόλης το 1453
Σύντομη ιστορία της Πελοποννήσου (2ος αι. π.Χ – 7ος αι. μ.Χ.)
Το Πασαλίκι του Μοριά
Τα παράπονα των Ανθενωτικών (1450)
Μοραΐτες Οπλαρχηγοί του 1821
Η μάχη της Πελαγονίας (1259 μ.Χ.)
Φορεσιά και Άρματα το 1821
Η Εποχή του Χαλκού στο Αιγαίο
Αυτόχθονες εναντίον Ετεροχθόνων
Αλαμανικός φόρος και βυζαντινά μνημόνια